Ngân hàng Nhà nước cho biết đến nay không cấp phép cho bất kỳ sàn giao dịch ngoại hối (Forex) nào tại Việt Nam.
Tại báo cáo phục vụ chất vấn vừa gửi Quốc hội, Ngân hàng Nhà nước cho biết hoạt động của các sàn giao dịch ngoại hối (Forex) không thuộc phạm vi hoạt động ngoại hối được phép. Do đó, đến nay cơ quan này không cấp phép cho bất kỳ sàn Forex nào tại Việt Nam.
Thực tế, hình thức đầu tư này đã có từ nhiều năm tại Việt Nam, nhưng không được công nhận về mặt pháp lý. Các sàn môi giới hiện nay đa phần là tự phát, thường được vận hành bởi những cá nhân hoặc tổ chức sau khi đã ký thỏa thuận trở thành đại lý, chi nhánh với các sàn giao dịch ngoại hối lớn ở nước ngoài.
Cách chơi Forex đơn giản và cũng phổ biến nhất tại Việt Nam là giao dịch các cặp tiền tệ. Mỗi cặp tiền tệ sẽ gồm một đồng tiền cơ sở và một đồng tiền định giá. Ví dụ như USD/CAD sẽ thể hiện cho nhà đầu tư biết được là cần bao nhiêu đôla Canada (đồng tiền định giá) để mua một đôla Mỹ (đồng tiền cơ sở). Tức giá trị của cặp tiền tệ USD/CAD được yết giá dưới dạng là 1 đôla Mỹ trên mỗi X đôla Canada.
Theo đó, nhà đầu tư sẽ mua cặp tiền tệ này nếu tin rằng đồng USD sẽ tăng giá so với CAD, hay nói cách khác là tỷ giá USD/CAD tăng trong tương lai. Ngược lại, nếu tin rằng đồng tiền cơ sở USD sẽ mất giá so với CAD, hay tỷ giá USD/CAD giảm, nhà giao dịch sẽ bán cặp tiền tệ này. Sau khi đóng trạng thái, lợi nhuận được tính bằng chênh lệch giữa thời điểm mua và bán cùng với tỷ lệ đòn bẩy.
Với tỷ lệ đòn bẩy rất cao (tỷ lệ vay ký quỹ dựa trên vốn gốc), các sàn môi giới, các nhóm thường mượn con số này để lôi kéo nhà đầu tư tham gia Forex. Tuy nhiên, lợi nhuận cao đi cùng rủi ro lớn, chỉ cần đầu tư sai, tài sản của người chơi có thể về số âm chỉ sau một vài lệnh giao dịch.
Theo Ngân hàng Nhà nước, việc thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài cho các sàn Forex cũng là giao dịch không được phép theo quy định hiện hành về quản lý ngoại hối.
Song, các hoạt động sàn Forex trái phép được thực hiện trên không gian mạng. Vì vậy, nhà điều hành cho rằng các bộ ngành (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Công an, Công Thương) cần phối hợp để phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời hoạt động này.
Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều biện pháp nhằm phục vụ việc xác minh, điều tra các vụ án lừa đảo, chiếm đoạt tài sản liên quan đến hoạt động của các sàn Forex trên không gian mạng.
Cụ thể, cơ quan này đã cung cấp thông tin về khung pháp lý hiện hành gửi Bộ Công an và Cơ quan cảnh sát điều tra các tỉnh, thành phố. Đồng thời, họ cũng có văn bản gửi Bộ Thông tin và Truyền thông (trước đây) đề nghị có biện pháp quản lý các sàn giao dịch Forex trên không gian mạng.
Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ đạo các tổ chức tín dụng thực hiện các biện pháp để phòng ngừa, ngăn chặn việc lợi dụng để thanh toán cho các giao dịch bất hợp pháp, gồm thanh toán cho hoạt động của sàn Forex.
Phương Dung