Tình hình Tranh Chấp Đất Đai tại Long An Năm 2024 và Giải Pháp
Tranh chấp về đất đai là một vấn đề nhức nhối, gây nhiều hệ lụy cho đời sống kinh tế – xã hội. Tại tỉnh Long An, công tác giải quyết các tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất (QSDĐ) vẫn còn nhiều thách thức. Bài viết này sẽ phân tích tình hình, nguyên nhân và đề xuất giải pháp để hạn chế các tranh chấp này.
1. Tình Hình Tranh Chấp Đất Đai Hiện Nay
Trong năm 2024, Tòa án nhân dân (TAND) hai cấp tỉnh Long An tiếp nhận 20.625 vụ án các loại, đã giải quyết được 18.560 vụ, đạt tỷ lệ 90%. Trong đó, đáng chú ý là số lượng các vụ tranh chấp dân sự liên quan đến việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) là 720 vụ. Bên cạnh đó, có 363 vụ án hành chính với yêu cầu hủy Giấy CNQSDĐ.
Thời gian qua, tòa án 2 cấp trong tỉnh vẫn thụ lý giải quyết nhiều vụ việc tranh chấp đất đai (Ảnh minh họa)
Chánh án TAND tỉnh Long An, ông Lê Quốc Dũng nhận định, số lượng các vụ án tranh chấp liên quan đến cấp giấy CNQSDĐ có xu hướng tăng lên hàng năm. Năm 2024, số vụ thụ lý tương đối cao, chiếm 8,1% tổng số vụ án các loại và 56,4% trong các vụ án tranh chấp đất đai nói chung.
2. Nguyên Nhân Gây Ra Tranh Chấp Đất Đai
Có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến tình trạng tranh chấp đất đai phức tạp.
2.1. Nguyên Nhân Khách Quan
- Giá trị kinh tế cao của đất đai: Đất đai hiện nay có giá trị lớn, là tài sản quan trọng của nhiều gia đình, do đó dễ dẫn đến mâu thuẫn trong quá trình chuyển nhượng, thừa kế, hoặc sử dụng.
- Chính sách pháp luật chưa nhất quán: Sự thay đổi và chưa đồng bộ trong chính sách pháp luật về đất đai và các chính sách liên quan trong quá khứ đã tạo ra những kẽ hở, gây khó khăn trong việc giải quyết tranh chấp.
2.2. Nguyên Nhân Chủ Quan
- Bất cập trong cơ chế quản lý: Những hạn chế trong cơ chế quản lý đất đai, đặc biệt là khâu kiểm soát, giám sát, tạo điều kiện cho các hành vi vi phạm xảy ra.
- Năng lực cán bộ hạn chế: Trình độ, năng lực của một bộ phận cán bộ công chức thực hiện công vụ liên quan đến đất đai còn hạn chế, dẫn đến những sai sót trong quá trình tham mưu, giải quyết các vấn đề về đất đai.
- Nhận thức của người dân còn thấp: Người dân chưa đầy đủ kiến thức về pháp luật đất đai, chưa hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, dẫn đến những hành vi vi phạm hoặc khiếu kiện không có căn cứ.
3. Giải Pháp Hạn Chế Tranh Chấp Đất Đai
Để giảm thiểu những tranh chấp liên quan đến đất đai, các giải pháp sau cần được triển khai đồng bộ:
3.1. Hoàn Thiện Hệ Thống Pháp Luật
Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật về đất đai để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, rõ ràng, minh bạch, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc quản lý và sử dụng đất.
3.2. Tăng Cường Quản Lý Đất Đai
- Nâng cao chất lượng công tác đo đạc, bản đồ: Đảm bảo tính chính xác của bản đồ, hồ sơ địa chính, tránh sai sót gây tranh chấp.
- Kiểm soát chặt chẽ các giao dịch về đất đai: Ngăn chặn các hành vi chuyển nhượng, mua bán đất trái pháp luật.
- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra: Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong lĩnh vực đất đai.
3.3. Giải Quyết Tranh Chấp tại Cơ Sở
- Thương lượng, hòa giải: Khuyến khích các bên giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng, hòa giải tại cơ sở.
- Hỗ trợ pháp lý: Cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý miễn phí cho người dân để họ hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình.
3.4. Nâng Cao Nhận Thức cho Người Dân
- Tuyên truyền, phổ biến pháp luật: Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo về pháp luật đất đai cho người dân.
- Khuyến khích sự tham gia của người dân: Tạo điều kiện cho người dân tham gia vào công tác quản lý và giám sát sử dụng đất.
4. Công tác Thi Hành án
Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự tỉnh Long An, ông Đặng Hoàng Yên cho biết, công tác thi hành án dân sự và theo dõi thi hành án hành chính đối với các bản án, quyết định của TAND liên quan đến cấp giấy CNQSDĐ đã được thực hiện tốt. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn như việc chi phí đo đạc và thủ tục cấp lại giấy CNQSDĐ sau khi có bản án. Cần có hướng dẫn cụ thể và giải pháp hỗ trợ để việc thi hành án được hiệu quả hơn.
Kết luận:
Tranh chấp đất đai là vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự vào cuộc tích cực và phối hợp chặt chẽ của các cấp chính quyền, ngành chức năng và người dân. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường quản lý đất đai, giải quyết tranh chấp tại cơ sở và nâng cao nhận thức cho người dân là những giải pháp quan trọng để hạn chế tranh chấp đất đai, đảm bảo quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người dân và góp phần ổn định tình hình kinh tế – xã hội của tỉnh Long An.
Lê Đức